నిజానికి నిలకడ ఎక్కువ. నిబద్ధత అపారం. కచ్చితత్వం అనుపమానం. అందుకే నిజం నింపాదిగా ఉంటుంది. తన మానాన తను ఉంటుందే తప్ప హంగామా చేయదు. ఇందుకు భిన్నం అబద్ధం. క్షణాల్లో పాకిపోతుంది. అవసరమున్నా లేకున్నా అందరి మెదళ్ళలోకి చొరబడుతుంది. అందమైన పదాలతో, లెక్కకు మించిన గ్రాఫిక్‌ల ముస్తాబులతో నిజమే అనిపించేంతగా అబద్ధం ఊరేగుతుంది. అందుకే అబద్ధాల ఊరేగింపు దశదిశలా పరివ్యాప్తమై కాలుష్యాన్ని వెదజల్లుతుంది. కాలుష్యమని తెలియనంతగా మనుషుల్ని ఆవహిస్తుంది. అది అబద్ధమని తెలిసేలోగా తన పని తాను చేసి మెదళ్ళకు చెద పట్టిస్తుంది. ఈ నేపథ్యంలోనే మనకు అందే సమాచారంలో ఏది నిజమో, ఏది అబద్ధమో తెలియని గందరగోళం మనుషుల్ని ముంచెత్తుతున్నది. ఏది నకిలీనో, ఏది వాస్తవమో తెలియని సందేహాలకి లోను చేస్తున్నది. నకిలీవార్తలే నిజమని భ్రమసి అబద్ధాల బురదలోకి కూరుకు పోవడం వర్తమాన వాస్తవం. అంతేకాదు, అసలు వెల్లువెత్తే ఈ సమాచారం మనకు అవసరమా, కాదా అని వివేచనకు తావు లేదిక్కడ. అంతగా సమాచారం అనేకరూపాల్లో మనుషుల్ని ముట్టడిస్తున్నది. తమకు తాము కాకుండా చేస్తున్నది.

'సమాచారం ఓ ఆయుధం' అనేది ఒక సంప్రదాయిక సూత్రం. కానీ వెల్లువెత్తే సమాచారం బరువుకు తాళలేక ఉక్కిరిబిక్కిరవుతున్నాం. కావలసిన సమాచారం అందదు.
అనవసరమైన సమా చారం కుప్పలుగా పోగు పడుతుంది. నకిలీ వార్తల విన్యాసంలో అసలు సమాచారం కలుషితమవుతున్నది. ఏది సమాచారమో, ఏది కాలుష్యమో తెలియనంతగా కలిసిపోయి మెదళ్ళకు చేరుతున్నది. ఎప్పటికప్పుడు హౌరెత్తే ఈ నకిలీ వార్తల బారి నుంచి మెదడును 'క్లీన్‌అప్‌' చేయకపోతే శుభ్రంగా, తాజాగా ఉండలేం. లాక్‌డౌన్‌ నేపథ్యంలో మొబైల్‌ని మాత్రమే కాదు, మనుషులు మెదళ్ళను కూడా ఎప్పటికపుడు 'క్లీన్‌' చేయడం, చెత్తనంతా 'ట్రాష్‌' చేయడం, 'స్కాన్‌' చేయడం అనివార్యమైన అవసరం. అప్పుడే ఏది సమాచారమో, ఏది కాలుష్యమో, ఏది ఎంతవరకు అవసరమో తెలుసుకోడం వీలవుతుంది.
కరోనా ఉదంతం
కరోనా నేపథ్యంలో నిజమైన వార్తల కన్నా అబద్ధపు వార్తలే పెను ఉప్పెనలా వెల్లువెత్తాయి. మెయిన్‌స్ట్రీమ్‌ మీడియాలోనూ, సోషల్‌ మీడియాలోనూ కరోనా గురించి తప్పుడు సమాచారమే అధికంగా ఇప్పటికీ వ్యాపిస్తున్నది. ఈ తప్పుడు సమాచార ఫలితంగా 'చైనా'ని ఆడిపోసుకునేవారే అధికం. అది నిజమే అనిపించేంతగా కట్టుకథల కథనాలు ఎన్నో పత్రికలు, టీవీచానళ్ళు వండివార్చాయి. ఇదే అదనుగా వాట్సాప్‌, ఫేస్‌బుక్‌, ట్విట్టర్‌, టిక్‌టాక్‌ వంటి సామాజిక మాధ్యమాల్లోనూ అబద్ధాలే చెలామణయ్యాయి. ఈ కారణంగానే వివేచనాశీలురు అనుకునే వారు సైతం పక్కదారి పెట్టి 'చైనా' మీద నెపం మోపడానికి 'జంకలేదు'.
అబద్ధాల్ని కూడా నిజమనిపించేలా రాయడం వంచనాకళ. ఈ కళలో ఆరితేరిన వారు అసత్యప్రచారం కోసం ఎంతకయినా తెగిస్తారు. ఉదాహరణకు 'నేషనల్‌ రివ్యూ' అని ఒక అమెరికన్‌ వెబ్‌సైట్‌ ుష్ట్రవ జశీఎజూతీవష్ట్రవఅరఱఙవ ుఱఎవశ్రీఱఅవ శీట జష్ట్రఱఅa్ణర జఉV×ణ-19 ూఱవర అని ఒక కథనాన్ని మార్చి 23న రాసింది. డిసెంబర్‌ 6న వూహాన్‌లో మొదటి పేషంట్‌లో కనిపించిన లక్షణాల్ని మొదలుకొని తదనంతర పరిణామాల గురించి పూసగుచ్చింది. ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థ ప్రతినిధులు వూహాన్‌ని సందర్శించడం, కరోనా తీవ్రతని అంచనావేయడం, తీసుకోవాల్సిన జాగ్రత్తల గురించి చెప్పడం, జనవరి 21న అమెరికాలో మొదటి కేసు, జనవరి 24న చికాగోలో రెండో కేసు నమోదవడం గురించి రాసింది.
చైనా అబద్ధాలు చెబుతుందన్న వారి కథనంలోనే నిజాలు కూడా ఉన్నాయి. మనిషి నుంచి మనిషికి వ్యాపించే లక్షణాలు కరోనాలో ఉన్నాయని అప్పటికే తెలిసింది. వియత్నాం, జపాన్‌, సింగపూర్‌లలో అప్పటికే కేసులు నమోదయ్యాయి. అయినప్పటికీ చైనా ప్రపంచాన్ని అప్రమత్తం చేయలేదని 'నేషనల్‌ రివ్యూ' నింద వేసింది. ఈ అబద్ధాన్నే అనేక పత్రికలు, టీవీ చానళ్ళు ప్రచారం చేశాయి. కరోనా ప్రమాదం గురించి చైనా ఇతర దేశాల వారికి సమాచారం ఇవ్వలేదనే మాట పూర్తి అబద్ధం.
ప్రపంచ ఆరోగ్యసంస్థ ప్రతినిధులు బీజింగ్‌నే కాదు వూహాన్‌ని కూడా సందర్శించారు. పరిస్థితుల్ని పరిశీలించారు. కరోనా ప్రమాద తీవ్రతని జనవరి 20 కన్నా ముందే హెచ్చరించారు. జనవరి 26 నాటికి అమెరికాలో చికాగో, లాస్‌ ఏంజల్స్‌, ఆరెంజ్‌ కౌంటీ, ఆరిజోనా రాష్ట్రాలలో కరోనా కేసులు నమోదయ్యాయి. జనవరి 22న స్విట్జర్లాండ్‌ దావోస్‌లో అమెరికా అధ్యక్షుడు ట్రంప్‌ ఒక టీవీ చానల్‌కు ఇచ్చిన ఇంటర్వ్యూలో ''చైనా నుంచి వచ్చిన ఒకరికి మాత్రమే కరోనా సోకిందని, పరిస్థితి తమ అదుపులోనే ఉందని, అంతా సవ్యంగానే ఉందని'' చెప్పారు. ఈ విషయాన్ని కూడా రిపోర్టు చేసిన 'నేషనల్‌ రివ్యూ' చైనా ని దోషిగా నిలబెట్టే ప్రయత్నం చేసింది. జనవరి 22కి మార్చి 23కి మధ్య రెండు మాసాల సమయం ఉంది. కానీ అమెరికా గానీ, ఇక్కడ మన దేశంగానీ కరోనా వ్యాప్తి నిరోధానికి చేసిందేమీ లేదు.
అమెరికా అధ్యక్షుడు ట్రంప్‌ ఫిబ్రవరి 24, 25 తేదీలలో మన దేశానికి వచ్చారు. అపుడు మీడియాలో జరిగిన హంగామా అంతా ఇంతా కాదు. కరోనా గురించి ఎవరేం మాట్లాడలేదు. మరోవైపున చైనాలో మాత్రం 'కరోనా' మరణాల్ని తగ్గించడానికి యుద్ధప్రాతిపదికన చర్యలు తీసుకోడం గురించిన వార్తలు వస్తూనే ఉన్నాయి. కానీ మనం అప్రమత్తం కాలేదు. అమెరికా గానీ, ఇతర సంపన్నదేశాలు కానీ ఎలాంటి చర్యలు తీసుకోలేదు. ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థ హెచ్చరించినా పట్టించుకోలేదు.
ఈ వాస్తవాలు ఇలా ఉండగా 'చైనా వైరస్‌' అనీ, చైనానే కారణమనే వాదనలు ఇక్కడ మీడియాలో, సోషల్‌మీడియాలో తప్పుడు సమాచారం సునామీ కన్నా మించి ముంచెత్తింది. సమాచార కాలుష్యం ఎంత ప్రమాదకరమో చెప్పడానికి ఈ ఒక్క ఉదంతం చాలుకదా. వాట్సాప్‌ గ్రూపుల్లో చైనా మీద పేలుతున్న జోకులు చూస్తే మనవాళ్ళ 'అజ్ఞానం' ఎంత పరాకాష్టకు చేరుకున్నదో తెలుస్తున్నది. దీనికంతటికీ సోషల్‌మీడియానే కాదు, పనిగట్టుకుని చైనా వ్యతిరేక ప్రచారాన్ని హౌరెత్తించిన పత్రికల, టీవీచానెళ్ళ, వెబ్‌సైట్ల దురుద్దేశపూర్వక ధోరణే ప్రధాన కారణం.

'వైరస్‌'కు మించిన ప్రమాదం
లాక్‌డౌన్‌ నేపథ్యంలో సమాచార కాలుష్యం అనేకరెట్లు పెరిగింది. చైనా వారి ఆహారవిధానాల పట్ల నిరాధార, నిర్హేతుక వ్యాఖ్యానాలు చూస్తున్నాం. కరోనా వైరస్‌ తలెత్తడానికి గల మూలాల్ని ఇప్పటికీ ఎవరూ నిర్ధారించలేదు. శాస్త్రీయంగా ఇదీ కారణమని తెలియలేదు. అయినప్పటికీ గబ్బిలాల వల్ల వస్తుందని, మాంసాహారం వల్ల వస్తుందని తప్పుడు ప్రచారాలు చెలరేగిపోయాయి. ఇలాంటి వార్తాస్రవంతులు వెదజల్లేది సమాచారం కాదు కాలుష్యం. పొద్దున లేచింది మొదలు ఈ కాలుష్యపు బెడదకు మనుషుల మెదళ్ళు సవ్యమైన రీతిన పని చేయడం మానేశాయి. మీడియాలో, సోషల్‌ మీడియాలో వచ్చిన ఇలాంటి తప్పుడు వార్తలు వినడం, చదవడం, చూడడమేకాదు వాటి గురించే ఆలోచించడం, ఇతరులతో మాట్లాడేప్పుడు వాటి గురించి కబుర్లు కలబోసుకోడం, ఈ తప్పుడు వార్తలనే అనేక గ్రూపుల్లో షేర్‌ చేయడం గమనిస్తే తప్పుడు వార్తలు 'వైరస్‌'కు మించిన ప్రమాదకారం అంటే తప్పేముందనిపిస్తుంది.
మన దగ్గరే ఎక్కువ
అసలు వార్తల ప్రచారం కన్నా నకిలీ వార్తల ప్రచారం మన దగ్గరే అధికం. ఏది నకిలీనో, ఏది అసలో తెలుసుకోడం కష్టం. ఆ మధ్యన అమీర్‌ఖాన్‌ 250 కోట్ల రూపాయలు విరాళంగా ఇచ్చాడని ఒక వార్త ఫేస్‌బుక్‌లో, వాట్సాప్‌ గ్రూపుల్లో వచ్చింది. మీడియాలో రాలేదు. అయితే అసలు సంగతి ఏమంటే లండన్‌లో ఉన్న అమీర్‌ఖాన్‌ అనే బాక్సర్‌ తన 250 కోట్ల రూపాయల విలువైన భవనాన్ని కరోనా పేషంట్ల స్వస్థత కోసం వాడుకొమ్మని ఇచ్చాడన్నది. దీనికి భిన్నంగా ఫేస్‌బుక్‌లో మాత్రం మన నటుడు అమీర్‌ఖాన్‌ ప్రస్తావన కొన్ని గంటలపాటు కొనసాగింది.
చాలాసార్లు చాలామంది సరయిన వార్తలకు కూడా వివరణలు ఇచ్చుకోవలసిన పరిస్థితులు కూడా గమనార్హం. ఆర్టికల్‌ 370 రద్దు నేపథ్యంలో కాశ్మీర్‌లో జరిగిన ఆందోళనల గురించి కొన్ని నిజమైన, కొన్నిరకాల తప్పుడు వార్తలు వచ్చాయి. అసలు వార్తల్ని, ఫొటోల్ని ప్రచురించినప్పటికీ అవి వాస్తవం కాదని ప్రభుత్వ ప్రతినిధులు బుకాయించారు. చివరకు తన వార్త నకిలీ కాదని, కశ్మీరీల నిరసన ఊరేగింపు నిజమంటూ నిరూపించుకోవలసిన పరిస్థితి బిబిసి ఎదుర్కొన్నది. అసలు సమాచారం తొక్కిపట్టడానికి పాలకవర్గాలు కుటిలయత్నాలు చేస్తాయి. కాశ్మీర్‌లో వాస్తవ పరిస్థితుల సమాచారం తెలియకుండా తొక్కిపట్టారు. చొరవతో నిజాలు చెప్పినవారివి నకిలీ వార్తలని ప్రచారం చేశారు. ఈ కుటిలత్వం గురించి 'ది వైర్‌', 'స్క్రోల్‌.ఇన్‌' అనేకసార్లు ఆధారాలతో సహా లోకానికి వెల్లడించాయి.
తమతో విభేదించే వ్యక్తుల్ని ట్రోల్‌ చేయడం కోసం నకిలీవార్తల్ని, తప్పుడు సమాచారాన్ని విద్వేషపూరిత ధోరణిలో ప్రచారం చేయడం గమనార్హం. సిఏఏ, ఎన్‌ఆర్‌సిలకు నిరసనగా జెఎన్‌యూలో, ఇతర చోట్ల జరిగిన అల్లర్ల మీద నకిలీ వార్తల్ని ప్రచారంలో పెట్టాయి కాషాయ మీడియా, సోషల్‌ మీడియా గ్రూపులు. అవి నకిలీ వార్తలంటూ చివరకు తేలిపోయింది. ఉద్దేశపూర్వకంగానే పక్కదారి పట్టించేందుకు తప్పుడువార్తల్ని ప్రచారంలో పెట్టే యంత్రాంగం కొన్ని రాజకీయపార్టీలకు ఉంది. అవి నేరుగా కాకుండా రకరకాల గ్రూపుల ద్వారా సోషల్‌మీడియాలో పనిచేస్తున్నాయి. ప్రజల్లోకి సరైన భావజాలం వెళ్ళకుండా ఇవి ప్రయత్నిస్తాయి. ఆలోచనారహితుల్ని చేసి తమ ఉద్దేశాలకు అనుగుణంగా జనం మెదళ్ళను కలుషితం చేస్తాయి. నకిలీ వార్తల్ని నిజాలనిపించేంతగా ప్యాక్‌ చేసి అందించే దుర్మార్గం పెట్రేగిన కాలమిది. అందుకే సమాచారం కన్నా ఆ పేరిట ఊపిరి సలపన్విని కాలుష్యంలో మానవమెదళ్ళు చిక్కుపడ్డాయి.
సమాచారమే ఒక బరువు
మనుషులు తింటే లావెక్కుతారు. అవసరమున్నా లేకున్నా రకరకాల పదార్థాలు తిని అధికబరువుతో ప్రయాసపడుతూ బతుకులీడుస్తారు. ఇదేరీతిన తప్పుడు సమాచారం, అనవసరమైన సమాచారం బరువు మనుషుల మెదళ్ళను కుంగదీస్తుంది. వారి జీవన ప్రాధాన్యాల్ని హరిస్తున్నది. ఆలోచనారహితులై తెలియని దిగులుతో, బెంగతో తల్లడిల్లి బతుకులోని ఆనందాన్ని, సంతృప్తిని కోల్పోతున్నారు.
ఈ అనవసర సమాచారం, అర్థరహిత సమాచారం సైతం సమాచార కాలుష్యంలో అంతర్భాగం. మనం ఏదో వార్త కోసం వెబ్‌సైట్‌ ఓపెన్‌ చేస్తే కరోనా కాలంలో అమీ జాక్సన్‌ కసరత్తుల ఫోటోలు అందంగా కనిపిస్తాయి. ఆ క్షణం మనకు తెలియకుండానే ఆ సైట్‌ మీద క్లిక్‌ చేస్తాం. అలాగే సూర్య ఏదో సినిమా కోసం తెగ కష్టపడుతున్నాడని, 19 ఏళ్ళ బాలకుమారుడిలా తయారయ్యాడని అందమైన శీర్షిక కనిపించగానే క్షణం ఆలోచించక దాని మీద క్లిక్‌మనిపిస్తాం. ఆ మూడు నిమిషాలతోనే ఆగిపోరు, అక్కణ్నించి మరేవో యూట్యూబ్‌ చానల్స్‌లో సంచారం చేస్తారు. చూస్తుండగా గంట, గంటన్నర సమయం 'హరీ' మంటుంది. ఈ సమాచారం మనకు అవసరమా? అమీజాక్సన్‌ కసరత్తులు, సూర్య పరుగులాటలు వారి కెరీర్‌లో భాగం. వారి గొడవ మనకెందుకు అని ఆలోచించం.
కరీనాకపూర్‌ ఎక్కడో దీవుల్లో తన పిల్లాడితోపాటు దిగినఫోటోలు అబ్బురంతో చూస్తాం. మన ఇంట్లో ఉన్న పిల్లనో, పిల్లాడినో పట్టించుకోం గానీ ఆ ఫొటోల్ని మాత్రం చిత్రపోతూ చూస్తాం. కత్రినాకైఫ్‌ ఇల్లు ఊడ్చిందనో, అంట్లుతోమిందనో ఫొటోల్లో చూసి విస్తుపోతాం. రోజూ అందరం చేసే పనే కదా. విరాట్‌కోహ్లి జుట్టుతో అనుష్క ఆడుకుంటే మనకెందుకు, మన జుట్టును ముడేసుకోడానికో, దువ్వుకోడానికో మనకే టైం లేదు... ఇలాంటిదంతా అనవసర సమాచారం. వార్తలు కాని వాటిని వార్తలుగా ప్యాక్‌ చేసి అమ్మే మీడియా బేహారుల క్రూర వాణిజ్య వ్యూహం. ఇలాంటి వ్యూహాల్లో మనం వినియోగదారులుగానే ఉండడం లేదు. మనల్ని, మన సమయాల్ని ఉత్త పుణ్యానికి అమ్ముకుంటున్నాం. ఈరకమైన ఫోటోలు చూస్తే మనకు పైసా రాదు, వాళ్ళకు కోట్లు వస్తాయి. మన సమయం వృధా.
కాస్త సమయం చిక్కిందంటే చాలు యూట్యూబ్‌ చానళ్ళ వెకిలి నవ్వుల కామెడీ ప్రోగ్రాములు, వెబ్‌సిరీస్‌లు తెగబడి ఎగబడి చూడటం అలవాటయింది జనాలకు. ఇదంతా జనం విలువైన సమయాన్ని కొల్లగొట్టే, వారి మెదళ్ళను నిష్క్రియాపరం చేసే వాణిజ్యవ్యూహం. ఈ వ్యూహాల రూపకర్తలు కోట్లు దండుకుంటారు. చూసేవాళ్ళ మెదళ్ళు మొద్దుబారుతాయి. ఏదీ సవ్యంగా ఆలోచించలేరు. కాలక్షేపం పేరిటో, కాస్సేపు సేదదీరే పేరిటో ఈరకమైన చానల్స్‌ చూడటం. ఎంత సారహీనమైన వ్యవహారమో ఆలోచిస్తే బోధపడుతుంది.
నిరంతర వార్తా స్రవంతులు
నిరంతరం సమాచారం తెలుసుకోడం అవసరమా? ఎవరూ ఈ విషయం ఆలోచించరు. 24 ఇంటూ 7 మనకు అందుబాటులో ఉండడం కాదు, మన సమయాన్ని దొంగిలించడమనే సోయి ఈ జనాలకు ఎప్పుడు వస్తుందో! ఒక డాక్టర్‌, ఒక సైంటిస్టు, ఒక టీచరు లేదా ఒక పరిశోధకుడు నిరంతరం వార్తలు చూడటం అవసరమా? వార్తలకీ, వారి వృత్తివ్యాపకాలకీ సంబంధం ఏమిటి? నిజానికి టీవీ చానెళ్ళ ద్వారానే కాదు అనేక వెబ్‌సైట్ల ద్వారా, సోషల్‌ మీడియా గ్రూపుల ద్వారా వార్తలు హౌరెత్తుతున్నాయి. వార్తలు కాని వాటిని వార్తలుగా ప్రచారంలో పెడుతున్నాయి.
ఒక ఘోరమైన ప్రమాదం గురించి పొద్దస్తమానం చూడటం, వినటం, దాని గురించి మాట్లాడుకోవటం అవసరమా? నిరంతర వార్తా స్రవంతులు మానవుల పని సమయాలను, సామర్థ్యాలను విపరీతంగా దెబ్బతీస్తున్నాయి. వారి ఆలోచనల తీరు తప్పుడుదోవలో పడుతుంది. నిరంతర సినిమాలు, నిరంతర సీరియళ్ళు, నిరంతర కామెడీ ట్రాక్‌లు... అన్నీ కూడా సమయాన్ని హరించేవే. వార్తలు, సీరియళ్ళు, పాటల విభావరులతోపాటు వాణిజ్యప్రకటనల వెల్లువ మానవ మస్తిష్కాల్లో సృష్టించే అల్లకల్లోలం అనూహ్యం, అత్యంత దుర్మార్గం. మొబైల్‌ ప్రకటనల పరంపరని గమనిస్తే మన దగ్గర ఉన్న మొబైల్‌ ఎంత త్వరగా మార్చి కొత్తది కొందామా అని తహతహలాడుతాం. అది మన జీవితానికి ఎంతో అవసరమని, అది లేకపోతే బతుకు వృధా అని అప్పు చేసి మరీ కొంటాం. ఆ తర్వాత వాయిదాలు కట్టలేక చస్తామన్నది వేరే సంగతి.
ఈవిధంగా వెల్లువెత్తే సమాచారం మన మెదళ్ళను కొల్లగొట్టడమే కాదు, మన జేబుల్నీ, కష్టార్జితాన్నీ స్వాహా చేస్తున్నది. మన అవసరాలు కాని వాటిని అవసరాలని భ్రమింపజేసే ఇంద్రజాలంలో కొట్టుకుపోతాం. అవసరాలు, సౌకర్యాలు, విలాసాలు అనే విభజనకు తావు లేకుండా మార్కెట్లోకి వచ్చే ప్రతిదీ సొంతం చేసుకోవాలనే యావ, ఆబ పెరిగిపోతుంటుంది. మార్కెట్‌కు కావాల్సింది ఇదే. అందుకే మనం వాడే మొబైల్‌, మనం చూసే టీవీ, మనం చదివే పత్రికలు, మనం వాడే వాట్సాప్‌లు, ఫేస్‌బుక్‌, ఇన్‌స్ట్రాగామ్‌, ట్విట్టర్‌ ఎకౌంట్లు, టిక్‌టాక్‌లు మనల్ని మనల్నిగా ఉంచుతున్నాయా అని ఆలోచించాలి.
తమ వృత్తికీ, ప్రవృత్తికీ సంబంధం లేని సమాచారం ఏం చేసుకోవాలో జర సోచాయిచించాలి. అసలు ఏదీ నిజమైన వార్తో, ఏది నకిలీదో గమనించాలి. కరోనా గురించి 'డ్రాగన్‌ తెచ్చిన ముప్పు' అని వాపోతాడు ఓ కవి. అతగానికి బుద్ధి మందగించిందనుకోవాలి. సమాజంలో ఆలోచనాశీలిగా బాధ్యతతో వ్యవహరించాల్సిన కవులు, రచయితలే తప్పుడు సమాచారపు ఊబిలో కూరుకుపోయి 'చైనా'ని ఆడిపోసుకోవడం వికృత దృశ్యం. సమాచారం పేరుతో తమని కమ్మేస్తున్న కాలుష్యం నుంచి కాపాడుకోవటం అవసరం. నకిలీ వార్తల్ని పరిహరించే టెక్నాలజీ వుంది. అసలుసిసలు వార్తలు అందించే వెబ్‌సైట్లు కూడా ఉన్నాయి. అందుకని కొంచెం మెదడుతో ఆలోచించాలి. త్వరపడి ప్రతిదీ నమ్మకూడదనే విచక్షణని పాటించాలి. ముఖ్యంగా మీడియా రంగంలో పనిచేసేవారు, సృజనాత్మకరంగంలో ఉన్న కవులు, రచయితలు విజ్ఞతతో వ్యవహరించాలి, వివేచనతో నడుచుకోవాలి. సమాచారం కాదు, సరైన సమాచారం మాత్రమే నిజమైన ఆయుధమని గుర్తించాలి. సమాచారం లేకున్నా పరవాలేదు తప్పుడు సమచార వ్యాప్తి హేయం. అందుకే ఇవాళ ఏకకాలంలో తప్పుడు సమాచారాన్ని పరిహరించడం, సరైన సమాచారాన్ని తక్షణం అందించడం ఉద్యమస్ఫూర్తితో చేయాల్సిన పని. సమాచార కాలుష్యం నుంచి జనావళిని కాపాడుకోవటానికి ఇంతకు మించిన మార్గం లేదు.
సమాచారమూ ఓ సరుకే
గ్లోబలైజేషన్‌ నేపథ్యంలో సమాచారం మరింత సరుకుగా మారింది. ఇతర ఉత్పత్తుల మాదిరిగానే సమాచారాన్ని సరుకుగా మార్చింది మార్కెట్‌ ఎకానమీ. జనానికి ఏది అవసరమో అది కాదు, అవసరం కాని వాటిని కూడా అవసరాలుగా మార్చి రుద్దే ఎత్తుగడలు సమాచారం విషయంలోనూ చూడొచ్చు. మన దేశంలో ఒక అంచనా ప్రకారం 902 ప్రైవేట్‌ శాటిలైట్‌ చానెల్స్‌ ఉన్నాయి. ఇక యూట్యూబ్‌ చానెల్స్‌ అసంఖ్యాకం. నిరంతర వార్తా స్రవంతులు అందించే చానళ్ళు కూడా ప్రతిభాషలో లెక్కకు మించి ఉన్నాయి. ప్రపంచ వ్యాప్తంగా 27, 831 చానళ్ళు ఉన్నాయి. వీటిలో ఎక్కువభాగం సమాచారాన్ని, వినోదాన్ని సరుకుగా మార్చే అమ్మేవి అన్నది గమనార్హం. మన దేశంలో వార్తా చానాళ్ళ వీక్షకుల సంఖ్య 2019లో బాగా పెరిగింది. బ్రాడ్‌కాస్ట్‌ రీసెర్చి ఆడియన్స్‌ కౌన్సిల్‌ వారి సర్వే ప్రకారం గత ఏడాదిలోనే 23 శాతం వీక్షకుల సంఖ్య పెరిగింది. దేశంలో జరిగిన సాధారణ ఎన్నికలు, పుల్వామా దాడి, బాల్‌కోట్‌ ఎయిర్‌స్ట్రైక్స్‌, ఆర్టికల్‌ 370 రద్దు నేపథ్యంలో వీక్షకుల సంఖ్య అమాంతం పెరిగింది. ప్రపంచంలో అత్యధికంగా భారతదేశంలోనే దాదాపు 400కి పైగా వార్తాచానెళ్ళు ఉన్నాయి. 2019లో వీక్షకుల సంఖ్యపై జరిగిన సర్వేలో ప్రాంతీయ వార్తా చానెళ్ళని చూసేవారు ఎక్కువని తేలింది. తెలుగులో 19 వార్తల చానెళ్ళు వార్తా ప్రసారాలని చూసేవారి సంఖ్యలో 98 శాతం, తమిళంలో 14 చానెళ్ళకు 97 శాతం వీక్షకులున్నారు. గత నాలుగేళ్ళలో హిందీ చానెల్స్‌ వీక్షకుల సంఖ్య 31 శాతం పెరిగింది. తెలుగు నాట వీక్షకులకు వార్తలు కూడా వినోదమే. అందుకే వీక్షకుల సంఖ్య పెరుగుతున్నది. ఇందుకు అనుగుణంగానే 'వార్తలు' సరుకుగా పరిణమించడం గమనార్హం. తెలుగు వారు వారానికి కనీసం ఇరవై చానెల్స్‌ చూస్తారన్నది అంచనా.

మొబైల్‌ గుప్పిట్లో మనుషులు
మనుషుల కోసం సరుకులు కాదు, సరుకుల కోసమే మనుషులనే పరిస్థితి మార్కెట్‌ ఎకానమీలో చేదు నిజం. అందుకే మొబైల్‌ గుప్పిట్లో మనుషులు బందీలయ్యారు. 130 కోట్ల మందికి పైగా జనాభా వున్న భారతదేశం బహుళజాతి కంపెనీలకు అనువైన వాణిజ్య క్రీడాస్థలి. రకరకాల సెల్‌ఫోన్ల కంపెనీల వ్యాపారం ఎప్పటికప్పుడు పెరుగుతున్నది. సమాచారమూ, వినోదమూ అందించే మొబైల్స్‌ మనుషుల భావోద్వేగాల్ని నియంత్రిస్తున్నాయి. అవసరమున్నా లేకున్నా అరగంటకోసారి మొబైల్‌ని తడుముతుంటాయి చేతులు. ప్రియురాలితో కూర్చున్నా, మిత్రునితో సంభాషిస్తున్నా, సినిమా థియేటర్‌లో ఉన్నా పదేపదే మొబైల్‌ని తడమటం మనుషులకు అలవాటు. అందుకే రకరకాల వ్యాపార ప్రకటనలు భిన్నరూపాల్లో ముంచెత్తుతాయి. నిరంతరం మనుషులు ఏదో ఒక యావలో పడి బతికేట్టు చేయడంలో మార్కెట్‌ కుటిల వ్యూహాలు సఫలమయ్యాయి. మొబైల్‌ మరచిపోతే తీవ్ర హైరానాకు లోనవుతుంటారు. ఎక్కడో ఏదో జరిగిపోయి మిస్సవుతామనే ఒత్తిడిలో పడిపోతారు. తమకు అవసరమున్నా లేకున్నా రకరకాల వాట్సాప్‌ గ్రూపుల్లోకి చూపు సారిస్తుంటారు. ఫేస్‌బుక్‌ వినియోగదారుల్లోనూ గంటల తరబడి దానిలో నిమగమయ్యేవారు అధికం. మన దేశంలో దాదాపు యాభై కోట్ల మందికి పైగా స్మార్ట్‌ ఫోను వినియోగదారులున్నారు. దీనితో ఇంటర్‌నెట్‌ వాడకం బాగా పెరిగింది. సమాచారం, వినోదం, వ్యాపారం అన్నిటికీ ఆలవాలమైంది స్మార్ట్‌ఫోను. అవసరాలతో నిమిత్తం లేకుండా సెల్‌ఫోనుకు అతుక్కుపోవడం ఆధునిక మానవుల వ్యసనమైంది. ఇది మార్కెట్‌కు లాభం. మరి మనుషులకు లాభం కొంచెమైతే ఎదురయ్యే సంక్లిష్టతలు అనేకం. విచక్షణతో ఉపయోగించకపోతే కాలహరణం, ధనహరణంతోపాటు రకరకాల రుగ్మతలతో మనుషులు రోగగ్రస్థులవుతారు.
- గుడిపాటి