కరోనా నేపథ్యంలో మహిళల శ్రమ అపారం
ఇంటా బయటా మహిళల సేవ అనుపమానం
నిజానికీ ఇపుడే కాదు ఎపుడూ మహిళల
శ్రమశక్తి అనంతం.
ఆదిమ కాలం నుంచి అత్యాధునిక కాలం వరకు
సమాజ గమనంలో, పురోగమనంలో
మహిళల శ్రమ అమేయం.
ఇంటిపని, బయటిపని అని విభజించి ఇంటిపని విలువని
తగ్గించారు. కానీ కల్లోలానికి లోను చేస్తున్న కరోనా సందర్భంలోనూ మహిళలే మరింత శ్రమిస్తున్నారు
      మన ఇళ్ళనీ, వాకిళ్ళనీ, రోడ్లనీ, కాలువలనీ శుభ్రం చేసేది మహిళా శ్రామికులే. రోడ్ల మీద ఎక్కడ చూసినా ఊడ్చేవాళ్ళు, చెత్తని ఎత్తి శుద్ధి చేసేవాళ్ళు మహిళలే కావడం గమనార్హం. పొద్దుటే మగవారు మేస్త్రీలుగానో, సూపర్‌వైజర్లుగానో అజమాయిషీ చేస్తూ కనిపిస్తారు. ఆడవాళ్ళు మాత్రం నడుం వంచి పనులు చేయడం ఎల్లెడలా కనిపించే దృశ్యం. ఆకాశంలో సగమే కాదు శ్రమలోనూ సగమే కాదు, సగానికన్నా ఎక్కువ పాత్ర మహిళలదే.
రాజధాని నగరంలోగానీ, బయట పట్టణాల్లో, మునిసి పాలిటీల్లో, మండల కేంద్రాల్లో, గ్రామ పంచాయతీ పారిశుధ్య కార్మికుల్లో మహిళలే ఎక్కువగా ఉండటం తెలిసిందే. పొద్దుటే తెల్లవారకముందే వారు పనుల్లో చేరి శుభ్రం చేస్తుంటేనే మన రోడ్లు తళతళలాడుతున్నాయి. మధ్యతరగతి మార్నింగ్‌ వాక్‌లకని బయలుదేరుతారు. కానీ పారిశుధ్య పనులు చేసే మహిళలు చీకట్లు వీడకముందే రహదారుల మీదకు వస్తారు. అన్నిరకాల పనులు చేస్తారు.
కరోనా మనుషుల్ని భీతవహుల్ని చేసిన నేపథ్యాన స్వచ్ఛత, శుభ్రతల గురించి నొక్కి చెబుతున్నారు. ఇరుగుపొరుగు ప్రదేశాలనే గాక, ప్రతిచోటా ఎలాంటి మురుగు లేకుండా, చెత్తాచెదారం లేకుండా, దోమలు రాకుండా అన్నివిధాల శుభ్రం చేసేపనుల్లో మహిళలు నిమగమై ఉన్నారు. పొద్దుగల్ల లేచి రోడ్ల మీదకు వస్తే దాదాపు పది, పన్నెండు గంటల వరకు పనులు చేస్తూనే కనిపిస్తారు.
ఇళ్ళల్లోని చెత్తను ఏరుకొచ్చేవారు కూడా మహిళలే. 'చెత్త మనిషి' అనీ, 'చెత్తవాడు' అనీ, 'చెత్తామె' అనీ పిలుస్తుంటారు. నాలుగో ఫ్లోర్‌ నుంచి చెత్తబుట్ట పట్టుకొని కింద సెల్లార్‌లో ఉన్న బాక్స్‌లో చెత్త వేయడానికి కూడా బద్ధకిస్తారు. ఆ పని కూడా పనిమనుషులకు అప్పగిస్తారు. ఇలా ఇంటింటా పోగయ్యే చెత్తని ఒకచోట చేర్చి బండ్ల మీదకు తరలించే పనుల్లోనూ మహిళలే అనేకులు. వారి కష్టం, నష్టం, దు:ఖం ఎవరికీ పట్టదు. అసలు వారి గురించి క్షణమాత్రమైనా ఆలోచించరు.
      ఇవాళ కరోనా భయం వెల్లువెత్తిన నేపథ్యంలో పారిశుధ్య కార్మికుల్ని కాస్త మనుషులుగా చూస్తున్నారు గానీ, వారు కనీస వేతనాల కోసం తెగ మొత్తుకొని, ఆందోళనలు చేయాల్సివచ్చిన సంగతి తెలిసిందే. కనీస వేతనచట్టం కింద నెలకు కనీసం 18000 రూపాయలు చెల్లించాలి. ఈ మొత్తాన్ని ఎంతమందికి చెల్లిస్తున్నారనేది సందేహమే. నినాదాలు, సమ్మెలు, ఆందోళనలు చేస్తే తప్ప కదలడం లేదు. గత అయిదేళ్ళ కాలంలో విభిన్న సందర్భాల్లో జిహెచ్‌ఎంసి, పురపాలక సంఘాల, గ్రామపంచాయితీల కార్మికులు సమ్మెలు చేశారు. ఉద్యమాలు చేశారు. కాంట్రాక్ట్‌ కార్మికుల్ని పర్మినెంట్‌ చేయాలని రోడ్ల మీదకొచ్చారు, సభలు జరిపారు, ఊరేగింపులు చేశారు. వారి న్యాయమైన డిమాండ్లను పరిష్కరించాల్సిందిపోయి, సమ్మె విరమించకపోతే ఉద్యోగాల్లోంచి తీసేస్తామని బెదిరించిన వైనం కార్మికులు మరచిపోలేదు. ఈ పారిశుధ్య కార్మికులకు ఇతర సంఘాలవారు సంఘీభావం తెలిపింది కూడా తక్కువే.
గ్రామాలయినా, పట్టణాలయినా, నగరాల్లోనైనా రహదారుల శుభ్రతలో ఎక్కువగా పనిచేసేవారు మహిళలే. ఇవాళ కరోనా కాలంలోనే ఎలాంటి జంకుగొంకు లేకుండా పనులు చేస్తున్నది వారే. లాక్‌డౌన్‌తో మధ్యతరగతి మర్యాదస్తులు ఇంట్లోనే ఉంటున్నారు. కానీ పారిశుధ్య పనులు చేసే మహిళలు మాత్రం బయటికొచ్చి అన్నిరకాల పనులు చేస్తున్నారు. వీరి శ్రమని గుర్తించడం, గౌరవించడం అవసరం. ముఖ్యంగా ఇపుడయినా వారికి కనీస వేతనాల చెల్లింపు, ఉద్యోగభద్రత, ఆరోగ్యభద్రతకు సంబంధించి పటిష్టమైన చర్యలు తీసుకోవాలి.
దృక్పథంలో మార్పు
      పారిశుధ్య కార్మికులకు నజరానాలు ప్రకటించగానే సరిపోదు, వారి పట్ల సమాజ దృక్పథంలో మార్పు రావాలి. వారికి సహాయం చేయడం దాతృత్వం కాదు, మనుషుల కర్తవ్యం. పురుగు పుట్ర రాకుండా, ఈగలు దోమలు వాలకుండా, చెత్తాచెదారం కనిపించకుండా, శుద్ధం, అశుద్ధం అని పట్టించుకోకుండా అన్నిరకాల పనులు చేసేవారి శ్రమని సత్కరించడం నేర్చుకోవాలి. ఒక ఉపాధ్యాయుడు, ఒక ఇంజనీరు, ఒక అధికారి చేసే పని కన్నా వారి శ్రమ ఎందులోనూ తక్కువ కాదన్న ఎరుకని సంతరించుకోవాలి.
గౌరవం అందించడంతోపాటు వారికి తగిన పనిపరిస్థితులు కల్పించాలి. మేస్త్రీల, సూపర్‌వైజర్ల, కాంట్రాక్టర్ల అజమాయిషీని నిలువరించాలి. మహిళల్ని చిన్నచూపు చూడటం, తక్కువగా వేతనాలు చెల్లించడమనే పద్ధతుల్ని మానుకోవాలి. ఎవరి ముందో చేతులు చాచాల్సిన పరిస్థితులు లేకుండా గౌరవప్రదంగా జీవించేందుకు అవసరమైన వేతనాలు, వసతి సదుపాయాలు కల్పించడం ప్రభుత్వాల బాధ్యత.
నర్సుల సేవ అమోఘం
      మామూలు రోజుల్లోనూ నర్సుల సేవ ఎంతో విలువైంది. వారి సేవాభావం, రోగులకు స్వస్థత చేకూర్చే విధానం మహత్తరమైంది. డాక్టర్ల కన్నా నర్సులే ఆసుపత్రుల్లో రోగులకు దగ్గరగా ఉంటారు. వారి మంచీచెడూ చూసుకుంటారు. నర్సులు చెప్పే ధైర్యపు వచనాలు రోగుల్లో ఆత్మవిశ్వాసాన్ని, బతుకు మీద ప్రేమనీ రెట్టింపు చేస్తాయి. వైద్యవృత్తిలో రోగాన్ని కనుగొని ఎలాంటి చికిత్స అవసరమో డాక్టర్లు నిర్ణయిస్తారు. దానిని సరిగ్గా అమలు చేయడంలో నర్సుల, కాంపౌండర్ల బాధ్యత ఎక్కువ. ఏదో డ్యూటీలా కాకుండా శ్రద్ధతో, దయతో, స్నేహభావంతో రోగికి సేవ చేయడంలో నర్సులు చూపే అంకితభావం అమూల్యం.
      కరోనా విజృంభణ నేపథ్యంలో రోగులకు దగ్గరగా మసలుకుంటూ (రక్షణ కవచాలు ఉన్నప్పటికీ) సేవలు చేయడం మహత్తరమైన విషయం. సాధారణమైన పరిస్థితుల్లోనూ రోగి ఎలాంటి స్థితిలో ఉన్నప్పటికీ సేవలు చేస్తుంటారు. ఇపుడు కరోనా నుంచి కోలుకునేందుకు చికిత్సని అందించడంలో చూపే చొరవని అభినందించాలి. ఈ సేవాక్రమంలో తమకు ఏం జరుగుతుందోననే భయం లేకుండా వారికి ధైర్యం చెబుతూ సేవలు అందించే నర్సుల్ని నాలుగు కాలాలు గుర్తుంచుకోవాలి. ఎందుకంటే ఇంటివాళ్ళు కూడా దగ్గరకు రావడానికి జంకేస్థితి. అయినప్పటికీ వారితో మాట్లాడుతూ, దగ్గరగా మసలుకుంటూ, స్థయిర్యం చెబుతూ, కోలుకుంటారు, ఏమీ కాదనే భరోసా ఇస్తూ సేవలు అందించే నర్సులనీ, వారి కుటుంబ సభ్యులనీ గౌరవించాలి. కరోనా చికిత్సా క్రమంలో వైరస్‌ బారినపడిన వైద్యసిబ్బంది గురించి వింటూనే వున్నాం. కానీ సేవే పరమావధిగా భావించే నర్సింగ్‌ సిబ్బంది చేసే విభిన్నరకాల సేవలు చిరస్మరణీయం.
వారి పట్ల గౌరవమేది?
      కరోనా కాలంలోనే కాదు, ఇతర సమయాల్లోనూ గాయపడిన రోగులకీ, జ్వరాలతో, నానారకాల జబ్బులతో, లేవలేని పరిస్థితుల్లో ఉండిపోయిన వ్యాధి పీడితులకి నర్సులు అందించే సేవలకు తగిన గుర్తింపు, గౌరవం లేదు. జబ్బు నయమయ్యేవరకు వారి సేవలు అందుకుంటారు. కానీ స్వస్థత చిక్కి ఇంటికి వెళ్ళాక వారిని తలుచుకొని వారెందరు? వారిని మరల కలిసి కృతజ్ఞతలు చెప్పేవారు చాలా అరుదు. అయినవాళ్ళు కూడా చేయడానికి ముందుకురాని పనులు నర్సులు, మిడ్‌వైఫ్‌లు చేస్తుంటారు. ఆసుపత్రుల్లో ఉండే నర్సులు, ఆయాలు, వార్డు మహిళలకు వేతనాలు తక్కువ. ఇక ఆసుపత్రుల్లో శుచి, శుభ్రతని సదా కాపాడే మహిళల పనులకు చెల్లించే వేతనాలు ఇంకా తక్కువ. అలాగే వారికి ఇచ్చే గుర్తింపు, గౌరవం సైతం నామమాత్రం.
కరోనా కాలంలో నర్సులు, ఏ.ఎన్‌.ఎమ్‌లు, హెల్త్‌ అసిస్టెంట్లు, ఆశా వర్కర్లు ఇతర రకాల ఆరోగ్య కార్యకర్తలు చేసే సేవలు అపారమైనవి. కరోనా కాలాన లాబ్‌ టెక్నిషియన్ల, పరీక్షలు చేయడంలో నిమగమైన సిబ్బంది సేవలు సదా గుర్తుపెట్టుకోవాలి. ఒక వైపున ప్రపంచమంతా భయంతో వణికిపోతున్నా సేవ చేయ డానికి వారు వెనుకంజ వేయకపోవడం గమ నార్హం. ముఖ్యంగా అనేక ఆసుపత్రుల వైద్య సిబ్బందిలో మహిళల సంఖ్యనే అధికం. వారు చేస్తున్న సేవల్ని గుర్తించే వారు ఎందరు?
      మన సమాజంలో డాక్టర్లకు ఉన్న గౌరవం నర్సింగ్‌ సిబ్బందికి లేదు. వారి శ్రమ తక్కువ అన్నట్టుగా చూస్తారు. కానీ ఇద్దరి శ్రమ అవసరమైంది. ఒకరి పని ఎక్కువని, మరొకరి పని తక్కువని చూడటమే అసంగతం. నర్సుల్లేకుండా ఏవిధమైన రోగాన్ని నయం చేయలేరు. అయినప్పటికీ వారి పట్ల చిన్నచూపు ఉంది. ఎందుకీ వివక్ష? అని మనం ఏనాడూ ప్రశ్నించుకోం. 'నేను డాక్టర్‌ అవుతా' అంటారే తప్ప 'నేను నర్సుని అవుతా' అనే వారు అరుదు. ఎందుకంటే సమాజంలో డాక్టర్‌కు ఉన్న గౌరవం నర్సులకు లేదు. కానీ ఈ ఇద్దరూ అవసరమైన వ్యక్తులే. మరి ఎందుకీ తేడా? ఎందుకంటే వారికిచ్చే వేతనాల్లో, గౌరవంలో, గుర్తింపులో అంతరాలే ఈ స్థితికి మూలం.
ఇపుడు కరోనా కాలాన మాత్రం నర్సులుగా పని చేస్తున్న మహిళల సేవల్ని కొనియాడుతున్నారు. వారి గురించి కవులు కవిత్వాలు అల్లుతున్నారు. కవిత్వాలు అల్లగానే సరిపోదు, నర్సులకు వేతనాలు పెంచాలని, వారి ఉద్యోగభద్రతకు, ఆరోగ్యభద్రతకు ప్రభుత్వాలు పకడ్బందీ విధానాలు అమలు చేయాలని, కాంట్రాక్ట్‌ విధానం రద్దు చేయాలని డిమాండ్‌ చేయాలి. వైద్యుల్ని మాత్రమే కాదు నర్సుల్ని గుర్తించి, గౌరవించే సంస్కారాన్ని అలవరుచుకోవాలి. నర్సుల పట్ల ఉన్న దృక్పథాన్ని మార్చుకోవాలి.
కరోనా బెడద నుంచి తప్పిం చాలని చేపట్టిన అనేకరకాల పనుల్లో మహిళలే అంతటా కనిపిస్తున్నారు. పెద్దఎత్తున మాస్క్‌ల తయారీలో మహి ళలు రేయింబవళ్ళు నిమగమై పని చేస్తున్నారు. అలాగే కమ్యూనిటీ వంటశాలల్లో మహిళలే ఉన్నారు. వంటావార్పు అంతా వారిదే.
ఇపుడూ పనిభారమంతా ఆమెదే
      లాక్‌డౌన్‌ కారణంగా మధ్యతరగతి కుటుంబాల్లో మగవారు ఇంట్లో ఉన్నప్పటికీ మహిళలే వండి వడ్డిస్తున్నారు. ఇంటిపనుల్లో, వంటపనుల్లో మహిళలు ముందుపడుతున్నారే తప్ప మగవారి భాగస్వామ్యం తక్కువ. అసలు ఇంటిపని, వంటపని తనది అనే భావన మగవారిలో కనిపించదు. పిల్లలకు ఏం వండాలి, ఈ రోజేం వంట చేయాలి అని మహిళలే ఆలో చిస్తారు. ఎపుడయినా సరదాగా వంట చేస్తారేమోగానీ వంట పనులకు సంబంధించిన ఆలోచనలు మగవారికి ఉండవు. వంటపని అని ఒక్కటే కాదు, ఇల్లు ఊడ్చడం, చెత్త ఎత్తి పోయడం, పనిమనిషి కడిగిపెట్టిన గిన్నెలు సర్దడం, పక్కబట్టలు దులపడం, ఉతికిన బట్టల్ని చక్కగా మడతబెట్టడం, డైనింగ్‌ టేబుల్‌ను తుడిచి శుభ్రం చేయడం వంటి పనులు భర్తనో, పిల్లలో చేయరు. మళ్ళీ ఇంటావిడ చేయడం ప్రతి ఇంటా కనిపించే దృశ్యం.
      చివరకు అతగాడు వాడుకునే కంప్యూటర్‌ టేబుల్‌ని కూడా ఆమెనే శుభ్రం చేస్తుంది. టీ పారు మీద ఉన్న పుస్తకాలనో, కవర్లనో తనే తీసి తడిగుడ్డతో తుడిచి చక్కగా అమరుస్తుంది. వీధి పక్కన అమ్మే కూరగాయలు, పండ్లు తెచ్చాక వాటిని ఫ్రిజ్‌లో అమర్చడం కూడా ఆమె పనే. బజారు నుంచి తెచ్చిన కర్బూజనో, జామపండ్లనో అందం గా కట్‌ చేసి, ప్లేటులో పెట్టి ఇస్తే తినిపెడతారే తప్ప భర్త, పిల్లలు ఏమీ చేయరు. ఈ విధంగా ఇంట్లోనూ శ్రమ పడేది మహిళలే. ఈ రీతిన లోకమంతా నడవటానికి ఆమె శ్రమ శక్తినే ఇంధనం. కానీ ఆమె శ్రమకు గౌరవం, గుర్తింపు ఎక్కడీ సమాన పనికి సమాన వేతనం అనే సూత్రం అనేది ఇంకా అమలు కావడం లేదు. అనేక రంగాల్లో మహిళల శ్రమకి తక్కువగానే వేతనాలు చెల్లిస్తున్నారు. సినిమా రంగంలో హీరో కి ఇచ్చినంత రెమ్యూనరేషన్‌ హీరోయిన్‌కి ఇవ్వక పోవడం తెలి సిందే. ఇక అసంఘటిత రంగాల్లో మహిళల శ్రమకు చెల్లింపు చాలా తక్కువ. శ్రమ మాత్రం మహిళలది. కానీ వేత నాల్లో తేడా. గుర్తింపులో అంతరం, గౌరవం లో తారతమ్యం... మహిళల శ్రమ గురించి కవితలల్లగానే సరిపోదు, వారిని
దేవతలనో, ఇంటి మహా రాణులనో పొగ డ్తలు కురిపిం చడంతో సరి పెట్టడం కాదు.. కావాల్సింది సమానత్వం, సమాన గౌరవం. పనిలో పాలు పంచుకునే స్వభావం. ఇది మహిళల శ్రమపై సమాజ దృక్పథంలో, పాలకుల విధానాల్లో మార్పు ద్వారానే సాధ్యం.

సరైన సౌకర్యాలు కల్పిస్తే...
ఏఎన్‌ఎంలు అందరం ప్రస్తుతం కంటోన్మెంట్‌ ఏరియాల్లో పని చేస్తున్నాం. పాజిటీవ్‌ కేసులు వచ్చిన ఏరియా మా పని వుంటుంది. పాజిటీవ్‌ కేసులు వచ్చిన ప్రాంతంలో మూడు కిలోమీటర్ల వరకు తిరగాలి. 14 రోజులు అక్కడే సర్వీస్‌ చేయాలి. ప్రతి రోజు ఇంటింటికి వెళ్ళి దగ్గు, జలుబు లాంటి లక్షణాలు ఏమైనా వున్నాయా అని తెలుసుకోవాలి. రోజూ ఉదయం 7 నుండి సాయంత్రం 7 వరకు అక్కడే వుంటున్నాం. చాలా మంది మేం అడిగే ప్రశ్నలకు సమాధానాలు చెబుతున్నారు. అయితే కొంత మంది మాత్రం ఎన్‌ఆర్‌సీ కోసం వచ్చామేమో అని చెప్పడం లేదు. అలాంటి వారికి అర్థమయ్యేలా చెబుతున్నాం. కంటోన్మెంట్‌ ఏరియాల్లో తిరుగుతున్న మాకు సరైన రక్షణ లేదు. మామూలు మాస్కులే ఇస్తున్నారు. దాంతో భయంగా వుంది. అలాగే ట్రావెలింగ్‌ చాలా ఇబ్బందిగా వుంది. అర్బన్‌ ఏరియాల్లో ట్రావెలింగ్‌ సౌకర్యం లేదు. రెండు ప్రాంతాల్లో మాత్రమే ఏర్పాటు చేశారు. చాలా దూరం నుండి డ్యూటీలకు వస్తున్నాం. ప్రతి రోజూ ఎవరినైనా బతిమలా డుకోవాలి. మాకు సరైన రక్షణ కల్పించి, ట్రావెలింగ్‌ సౌకర్యం కల్పిస్తే 24 గంటలు చేయమన్నా సేవలు చేస్తాము. మా గురించి కాకపోయినా మేము తిరుగు తుంటే మా వల్ల ఇతరులకు ఏమైనా వస్తుందేమోని భయం. మాకు పది శాతం అదనంగా ఇస్తామంటున్నారు. అంటే 1200 మాత్రమే వస్తాయి. ఇవి మేం తిరగడానికే సరి పోవు. జీహెచ్‌ఎంసీ వారికి ఇచ్చినట్టు మాకూ 7500 ఇస్తే బాగుంటుంది.
- కిరణ్మయి, ఏఎన్‌ఎం

గుర్తింపు లేదు
ప్రతిరోజూ రావాలి. సర్వే చేయాలి. ఇలాంటి భయంకరమైన పరిస్థితుల్లో మా ఇంట్లో పిల్లల్ని వదిలిపెట్టి వచ్చి పని చేస్తున్నాం. ఉదయం ఎనిమిది గంటలకు వస్తున్నాం. ఇంటింటికి తిరుగుతున్నాం. ఎంత దూరమైనా నడుచుకుంటూ వెళ్ళాలి. కిరాయికుంటే ఓనర్లు ఇల్లు ఖాళీ చేయమం టున్నారు. దాంతో మా అమ్మ వాళ్ల ఇంట్లో నుండి వస్తున్నా. ఇవన్నీ చెబుతుంటే మీ పర్సనల్స్‌ మాకు చెప్పొద్దు అంటు న్నారు. ఇష్టముంటే చేయండి లేదంటే రామని రాసివ్వండి అంటున్నారు. ఎంత కష్టపడుతున్నా పారితోషికంగా రూ.6,400 మాత్రమే వస్తున్నాయి. దీనిపైన పది శాతం అదనంగా ఇస్తున్నారు. అంటే 640 రూపాయలు అన్నమాట. అవి కూడా ఇంకా అందరికీ పడలేదు. ఇవి ఏం సరిపోతాయి. ఇంత సేవచేస్తున్నా మాకు సరైన గుర్తింపులేదు. ఇప్ప టికైనా ఫిక్స్‌డ్‌ జీతం, ఇఎస్‌ఐ, పీఎఫ్‌ ఇవ్వాలి. జీహెచ్‌ఎంసీ వాళ్ళకు ఇచ్చినట్టు మాకూ ఇవ్వాలి.
- అనూరాధ, ఆశా వర్కర్‌

సెలవులు లేకుండా డ్యూటీ..
మేం పని చేయకపోతే సమస్య ఇంకా ఎక్కు వయిద్ది. అందుకే చేస్తున్నాం. రోగం వచ్చిన జాగా లో కూడా వెళ్ళి పని చేస్తున్నాం. మా పని మేం చేసుకుంటున్నాం. వెళ్ళడానికి రావ డానికి మాత్రం చాలా ఇబ్బందిగా వుంది. ఇంట్లోవాళ్ళు అప్పుడప్పుడు దింపుతున్నారు. రోజూ వచ్చేటప్పుడు మధ్యలో ఆపుతున్నారు. ఆఫీసర్‌ని అడిగి స్టిక్కర్‌ తీసు కున్నాం. రావడానికి పోవడానికి మాత్రం చాలా ఇబ్బందిగా వుంది. చాలా మంది మూడు నాలుగు కిలోమీటర్లు నడిచి వస్తున్నారు. ఎంత కష్టమైనా పని మాత్రం డుమ్మా కొట్టడంలేదు. కరోనా రాకముందు అప్పుడప్పుడు సెలవులు పెట్టినా ఇప్పుడు మాత్రం అస్సలు సెలవులు పెట్టకుండా పని చేస్తున్నాం. పని చేయడానికి మాకు ఎలాంటి భయంలేదు. మూడు సార్లు మాస్కులు ఇచ్చారు. గ్లౌజులు మాత్రం ఇవ్వలేదు. ఈ రోగం తొందరగా పోవాలని కోరికతోనే మంచిగా పని చేస్తున్నాం.
- నర్సమ్మ, మున్సిపల్‌ వర్కర్‌