భారతదేశ, ప్రపంచ ఆర్థిక వ్యవస్థలు భయంకరమైన పరిస్థితిని ఎదుర్కొంటున్న తరుణంలో ఫిబ్రవరి 1వ తేదీన 2023-24 సంవత్సరానికి కేంద్ర బడ్జెట్‌ను పార్లమెంట్‌ ముందు ప్రవేశపెట్టనున్నారు. ఆర్థిక పరిస్థితి గురించి మోడీ ప్రభుత్వం గొప్పలు చెప్పుకుంటు న్నప్పటికీ... కోవిడ్‌ మహమ్మారి వల్ల, భారత ప్రభుత్వం దాన్ని ఎదుర్కొన్న వినాశకరమైన తీరుతో తలెత్తిన దారుణమైన ప్రభావాల నుండి దేశ ఆర్థిక వ్యవస్థ ఇంకా కోలుకోవాల్సి ఉంది.
గత బడ్జెట్‌ ప్రవేశపెట్టినప్పటి నుండి, ఉక్రెయిన్‌లో సైనిక ఘర్షణ తలెత్తడం, పశ్చిమ దేశాలు విధించిన ఆంక్షలతో అంతర్జాతీయంగా ఆర్థిక పరిస్థితులు మరింత అధ్వాన్నంగా తయారయ్యాయి. అయినా, తాత్కాలికంగా ఏర్పడిన ప్రపంచ మాంద్యాన్ని ఎదుర్కొనడానికి భారత్‌ సన్నద్ధం కావాల్సి ఉంది. పైగా, తాత్కాలికంగా ఏర్పడిన ఆర్థిక మాంద్యాన్నే కాకుండా ప్రపంచీకరణ సిద్ధాంతంలో ఉన్న వైరుధ్యాల ఫలితంగా దీర్ఘకాలం కొనసాగే పెట్టుబడిదారీ సంక్షోభాన్ని కూడా భారత్‌ ఎదుర్కొనాల్సి ఉంది. వ్యవసాయ సంక్షోభం, వేతనాల స్తంభన, వీటికి తోడు అధిక వృద్ధి దశలతో పాటు పెరుగుతున్న నిరుద్యోగ సమస్య, ఉపాధి పొందిన కార్మికవర్గాన్ని కూడా తీవ్రంగా దోచుకోవడానికి దారి తీయడం, అసమానతల్లో తీవ్రమైన పెరుగుదల వంటి వైరుధ్యాలను భారతదేశ ఆర్థికాభివృద్ధి కూడా ప్రతిబింబిస్తోంది. ఈ పరిస్థితులపై ఆధారపడిన పెట్టుబడిదారీ అభివృద్ధి క్రమం, ఈ పరిస్థితులు కల్పించిన డిమాండ్‌ సమస్యల కారణంగానే దాని ఊపును, ఉత్తేజాన్ని కోల్పోతూ వస్తోంది. కోవిడ్‌ మహమ్మారి తలెత్తడానికి ముందు కూడా ఈ పరిస్థితి నెలకొనడం కనిపిస్తోంది. తొలుత వేసిన ముందస్తు అంచనాల ప్రకారం, 2022-23లో భారతదేశ వాస్తవిక తలసరి జాతీయాదాయం కరోనా మహమ్మారికి ముందు 2019-2020 స్థాయి కన్నా కేవలం 2.4శాతమే అధికంగా ఉంటుండగా, సంవత్సరానికి కేవలం ఒకశాతం అంతర్లీన వృద్ధి రేటు ధోరణి కన్నా తక్కువగానే ఉండనుంది. ఇదే కాలంలో ద్రవ్యోల్బణ రేట్లలో తీవ్రమైన పెరుగుదల కూడా కనబడుతోంది. 2019-20, 2022-23 మధ్య మూడు త్రైమాసికాల్లో నామమాత్రపు జీడీపీ పెరుగుదల అనేది వాస్తవిక ఉత్పత్తి కన్నా ధరల్లో పెరుగుదల కారణంగా నమోదైంది. పారిశ్రామిక రంగంలో ఈ సంక్షోభం అత్యంత తీవ్రమైన రీతిలో ప్రతిబింబించింది. అంతకు ముందు ఏడాదితో పోలిస్తే 2022-23లో తయారీ రంగం కేవలం 1.6శాతమే వృద్ధి చెందుతుందని అంచనా వేయబడింది. రికవరీ అనేది తీవ్రమైన అసమానంగా ఉంటుందని మోడీ ప్రభుత్వం అనుసరించిన వర్గ పక్షపాత దృక్పథం వల్ల తెలుస్తోంది. 2019-20, 2022-23 మధ్య కాలంలో నామమాత్రపు జీడీపీలో పెరుగుదల కన్నా ఎక్కువగా కార్పొరేట్‌, ఆదాయ పన్నుల ఆదాయాలు పెరగడమన్నది ఇందుకు రుజువుగా ఉంది. పన్నుల రేట్లు పెరగని పరిస్థితుల్లో ఇది జరిగిందంటే ఇందుకు గల ఏకైక మార్గం మొత్తం జాతీయాదాయాల్లో కార్పొరేట్‌ లాభాలు, అధిక ఆదాయాల వాటా పెరగడమే. ఫలితంగా, ఆదాయాల్లో మొత్తంగా ప్రతిష్టంభన నెలకొన్న పరిస్థితుల్లో భారతదేశ కార్మికవర్గం తీవ్రంగా నష్టపోయింది. పెరిగిన నిరుద్యోగం, తక్కువ వేతనాల కారణంగా ఈనాటి వారి ఆదాయాలు 2019-20లోని ఆదాయాలతో పోలిస్తే సగటు కన్నా తక్కువగానే ఉన్నాయి.
ఎలాంటి ముందస్తు ఆలోచన, ప్రణాళిక లేకుండా విధించిన లాక్‌డౌన్‌ లక్షలాదిమంది భారతీయులు కోవిడ్‌ కారణంగా మరణించకుండా నివారించలేకపోయింది. దీనికితోడు ప్రభుత్వ వ్యయాన్ని తగ్గించేందుకు మోడీ ప్రభుత్వం నిర్దాక్షిణ్యంగా అనుసరించిన విధానం కూడా ఈ సంక్షోభానికి దోహదపడింది. 2022 నవంబరు వరకు ఆదాయాలు, ఖర్చుల్లో ధోరణులు చూస్తే, 2022-23లో జీడీపీలో కేంద్ర పన్నుల వాటా (శాతం) 2019-20లో కన్నా అధికంగా ఉండా లని సూచిస్తోంది. పైగా, వీటిల్లో కేంద్ర ప్రభుత్వ వాటా కూడా గణనీయంగా అధికంగానే ఉండాలి. కేంద్ర పన్నుల ఆదాయాల్లో రాష్ట్రాల వాటా తగ్గడమే ఇందుకు కారణంగా వుంటుంది. మిగిలిన ఆర్థిక సంవత్సరానికీ ప్రస్తుత ధోరణే కొనసాగినట్లైతే, జీడీపీలో కేంద్ర ప్రభుత్వ వ్యయం కూడా 2019-20లో కన్నా తక్కువగా ఉండాలి. అదీకాకుండా, ప్రత్యక్ష పన్నుల ద్వారా అదనపు ఆదాయం లభిస్తున్నప్పటికీ, గతంలో పెంచిన చమురు ధరల పెంపులను ఇంకా పూర్తిగా తగ్గించలేదు. ఆ రకంగా, అసమానతల పెంపు ధోరణికి విరుగుడు చర్యలు తీసుకోవడానికి బదులుగా మోడీ ప్రభుత్వం చేపట్టిన ఆర్థిక విధానాలు అసమానతలను మరింత తీవ్రం చేశాయి. డిమాండ్‌ తగ్గినటువంటి పరిస్థితులను ఎదుర్కొంటున్న ఆర్థిక వ్యవస్థను ఉత్తేజపరచ డంలో ప్రభుత్వం విఫలమైంది. ఆర్థిక వాస్తవికతలను పట్టించుకోని వైనం గతంలో కూడా స్పష్టంగా కనబడింది. కానీ, కరోనా మహమ్మారి, దాని పర్యవసాన ఆర్థిక ప్రభావాలకు సంబంధించి పెను మానవ విషాదాన్ని ఎదుర్కొంటున్నప్పటికీ ఆ విధానాన్నే కొనసాగిం చేందుకు పట్టుబట్టడం ఇందుకు సంబంధించి క్రూరమైన కారణంగా ఉంది. ఆత్మనిర్భర్‌ భారత్‌ను నిర్మించే పేరుతో - ప్రభుత్వ ఆస్తులను మరింతగా ప్రయివేటీకరించడం, జాతీయాస్తుల మానిటైజేషన్‌ కార్యక్రమం, కొత్త వ్యవసాయ చట్టాలను ప్రవేశపెట్టేందుకు విఫల యత్నం, రక్షణ, బీమా వంటి రంగాల్లో మరింత విదేశీ పెట్టుబడులను అనుమతించడం వంటి ఇతర చర్యలు దీనికి తోడయ్యాయి. ఇవన్నీ కూడా కొద్దిమంది బడా పెట్టుబడిదారుల వద్దనే సంపద పోగుపడడమనేది బాగా పెరిగేందుకు మోడీ ప్రభుత్వం గుడ్డిగా నమ్మి అనుసరించిన నిబద్ధత లక్షణాలు. దానికి మత త త్వ రాజకీయాలను ముసుగుగా వాడుకుంటోంది.
అంతర్జాతీయ ఆర్థిక వ్యవస్థలో సుదీర్ఘమైన ఈ అంతరాయాలు, ఆటంకాలతో... భారత ఆర్థిక భవితవ్యమనేది నిజాయితీగల ఆత్మనిర్భరతపై ఆధారపడి ఉంది. అంతర్జాతీయ ఆర్థిక వ్యవస్థలో పోటీ పడేందుకు, కార్మిక వర్గాన్ని శాశ్వత దారిద్య్రానికి నెట్టడం ద్వారా లాభాలను పిండేందుకు ప్రయత్నించడానికి బదులుగా... విస్తృతమైన దేశీయ మార్కెట్‌ను అందించడానికి కార్మిక వర్గ సామర్ధ్యాన్ని మరింత స్వయం ప్రతిపత్తితో కూడిన అభివృద్ధి పంథా కోసం ఉపయోగించుకోవాల్సి ఉంది. ఇందుకోసం, వారికి అనుకూలంగా పంపిణీని మార్చడానికి, రైతుల ఆదాయాలను మెరుగుపరచడానికి, ఉపాధిని సృష్టించగల డిమాండ్‌ విస్తరణను పెంచడానికి పన్నులను విధించడాన్ని, ప్రభుత్వ వ్యయాన్ని పెంచడాన్ని ఉపయోగించుకోవడం అనివార్యం. తద్వారా మెరుగైన ఆరోగ్య, విద్యా ఫలితాలను పొందేందుకు వీలు కల్పిస్తుంది. రాబోయే పార్లమెంట్‌ సమావేశాల్లో, ఇటువంటి ప్రాధాన్యత లను ప్రతిబింబించగల కేంద్ర బడ్జెట్‌ కోసం పోరాడేందుకు, వనరుల కొరతతో ప్రభుత్వం ఇబ్బందులు పడుతోందన్న వాదనను తోసిపుచ్చేం దుకు వామపక్షాలు నిబద్దతతో ఉన్నాయి.
('పీపుల్స్‌ డెమోక్రసీ' సంపాదకీయం)