అంతర్జాతీయంగా అనేక మార్పులు చోటు చేసుకుంటున్నాయి. అమెరికా ప్రపంచ ఆధిపత్యాన్ని మోస్తున్న భూగర్భ పలకలు కదిలి, తిరిగి పడుతున్నాయి. అమెరికా ఆధిపత్యానికి భిన్నమైన క్రమానికి ప్రపంచం తరలిపోతుంది. అమెరికా ప్రపంచ ఆధిపత్యాన్ని నేటికీ మోస్తున్న ప్రధాన శక్తులు ఇక నిన్ను మోయలేమని మొరాయిస్తున్నాయి.
ఖతార్‌ ఫిఫా ప్రపంచ పుడ్‌బాల్‌ కప్‌ పోటీలలో మానవాలి మునిగి ఉర్రూతలూగుతున్న సమయంలో, అమెరికా ఆధిపత్యాన్ని ఎనిమిది దశాబ్ధాలు మోసిన ప్రధాన మధ్యఆసియా భూగర్భ పలకైన సౌదీఅరెబీయా చైనా నేతృత్వ ప్రపంచ క్రమానికి కదిలిపోయింది. సౌదీఅరేబియా ఒపెక్‌ వాస్తవ నాయకత్వ దేశం. ప్రపంచంలో అతిపెద్ద ఇందన ఉత్పత్తిదేశం. అమెరికా ఆధిపత్యాన్ని మోస్తున్న మరో ఐరోపా ఖండంలోని భూగర్భపలక జర్మనీ. ఐరోపా యూనియన్‌కు కీలక ఇంజన్‌. ఐరోపాలో జర్మనీ అతిపెద్ద ఆర్ధిక వ్యవస్థ. ఇది ప్రపంచ నాలుగో అతిపెద్ద ఆర్ధిక వ్యవస్థ. నిజానికి ఉక్రెయిన్‌ రష్యా యుద్ధం ఉక్రైయిన్‌ తరపున అమెరికా నాటో కూటమి చేస్తున్న యుద్ధం. జర్మనీ నాటో కూటమిలో ప్రధాన దేశం. ఈ యుద్ధం జరుగుతున్న క్రమంలోనే జర్మనీ అధ్యక్షుడు ఓలప్‌ షోల్జ్‌ ఆదేశ బడా కార్పొరేట్‌ బృందంతో చైనాలో పర్యటించారు. ఈ పర్యటన అమెరికా నాటో కూటమిలో చిచ్చురేపింది. అదీ ఉక్రైయిన్‌ యుద్ధ సమయంలో, రష్యాతో ప్రపంచంలోనే అత్యంత బలమైన వ్యూహాత్మక బంధంవున్న చైనాలో పర్యటించడం ప్రాధాన్య ఆంశం. చైనా అధ్యక్షుడు గ్సి జిన్‌పింగ్‌తో షోల్జ్‌ రోజంతా తీరికలేకుండా చర్చించారు. అమెరికాకు భిన్నంగా ''ఒకే చైనా విధానాన్ని జర్మనీ సమర్థించింది.''
ఇక సుదీర్ఘకాలం అమెరికాతో అంటకాగిన దేశం ఆస్ట్రేలియా. నేడు ఇండోనేషియా బాళీ జి-20 శిఖరాగ్ర సమావేశంలో చైనా వైపు కదిలిపోయింది. చైనా అధ్యక్షుడు జిన్‌పింగ్‌తో ఆస్ట్రేలియా ప్రధాని ఆల్బనీస్‌ ద్వైపాక్షిక సమావేశం జరిగింది. నేడు అమెరికాకు విరుద్ధంగా ''ఒకేచైనా విధానంపై యతద స్థితిని ప్రకటించింది.'' ఆల్బనీస్‌ పూర్తిగా దెబ్బతిన్న చైనా ఆస్ట్రేలియా సంబంధాలను నిర్మాణాత్మకంగా వేగంగా పునరుద్ధరిస్తాం అని ప్రకటించారు. అమెరికా దుశ్చర్యలకు మద్దతుదారుగా, అనేక దశాబ్ధాలుగా దానితో అంటకాగుతూ సొంత ప్రజలపై అనేక ఆకృత్యాలకు పాల్పడింది పిలిప్పీన్‌. ఆ దేశ అధ్యక్షుడు మార్కోస్‌ మొట్టమొదటి విదేశీ పర్యటన చైనాలో కొత్త ఏడాదిలో సాగుతుంది. హైక్వాలిటీ బెల్ట్‌ అండ్‌ రోడ్‌(బిఆర్‌ఐ)లో అనేక ప్రాజెక్టులపై పిలిప్పీన్‌ చైనా ఒప్పందాలు చేసుకుంటోంది. ఇరువురి వాణిజ్యం 38.35బి.డాలర్లు. గత అమెరికా సుదీర్ఘ దుర్నీతికి భిన్నంగా పిలిప్పీన్‌ చైనాలు వైరుధ్యాలు మాని, ఇక అన్నింటిలో సహకారానికి పెద్దపీట వేస్తున్నాయి. ప్రాన్స్‌ అధ్యక్షుడు ఇమాన్యుయల్‌ మాక్రాన్‌ 2023 మొదట్లోనే చైనాలో పర్యటించనున్నట్లు, బ్రిటిష్‌ పత్రిక గార్డియన్‌ ప్రకటించింది. ఉక్రైయిన్‌ సంక్షోభాన్ని పరిష్కరించడం కోసం చైనా మధ్యవర్తిత్వ పాత్ర నిర్వహించాలని మాక్రాన్‌ పేర్కొన్నట్లు గార్డియన్‌ నివేదించింది. మూడవ పార్టీ(అమెరికా)జోక్యం లేకుండా ద్వైపాక్షిక, చైనా-ఐరోపా యూనియన్‌ సంబంధాలను మరింత ధృడత్వం చేసుకోనున్నట్లు ప్రకటించింది.
చైనా అధ్యక్షుడు జిన్‌పింగ్‌కు సౌదీఅరెబియా రాజు, కుమారుడైన వాస్తవ రాజు ఎం.బి.ఎస్‌ ఘశ్రీ స్వాగతం పలికారు. దీనికి కొద్ది నెలల క్రితం ఒపెక్‌ సమావేశంలో సౌదీఅరెబియా రోజుకు రెండు మిలియన్‌ బారళ్ల క్రూడ్‌ ఆయిల్‌ ఉత్పత్తిని తగ్గించింది. ఉక్రైయిన్‌ యద్ధక్రమంలో పశ్చిమ దేశాలు, రష్యాపై విధించిన తీవ్ర ఆంక్షలు, 300 బిలియన్‌ డాలర్ల స్తంభనకు ప్రతిచర్యగా రష్యా యూరోప్‌కు గ్యాస్‌ సరఫరా పూర్తిగా నిలిపివేసింది. సౌదీఅరెబియా రష్యాల చర్యలతో అప్పటికే మండుతున్న ఇందన ధరలు ఆకాశానికి ఎగిసాయి. కోవిడ్‌ కష్టాలతో ప్రపంచం బొప్పికట్టివుంది. మానవాళి ఆహార సరఫరాలో ఉక్రైయిన్‌ కూడా ఒక ముఖ్య దేశం. ఆయుద్ధం ఆహార సరఫరాను విచ్ఛిన్నం చేసింది. ప్రపంచం ఆహార ధరలు అంటుకున్నాయి. ఇలా ప్రపంచ ఆహార ఇంధన ధరల మంటలతో, అమెరికా ఆధిపత్య ప్రపంచం మాకొద్దని, నాటోనుంచి వైదొలగాలని, రష్యాతో సంబంధాలు పునరుద్ధరించాలని యూరప్‌ ఖండంలోని ప్రతిదేశంలో లక్షలాది ప్రజలు వీధుల్లోకొచ్చారు. ఐరోపాలో అమెరికాను మోస్తున్న పాలకుల పీఠాలు కదిలిపోతున్నాయి. ఈ నేపథ్యంలో అమెరికా అధ్యక్షుడు బైడెన్‌ సౌదిఅరెబియాలో పర్యటించారు. జిసిసి శిఖరాగ్ర సమావేశాల్లో తగ్గించిన ఇంధన ఉత్పత్తి పెంచమని వేడుకుంటే సౌదీ మొండిచేయి చూపించింది. ప్రపంచ అధిపతిగా వెలుగొందుతున్న అమెరికాకు నిన్నటి వరకు మోసిన దేశంలోనే పెద్ద పరాభవం జరిగింది. దీనికి పూర్తి భిన్నంగా చైనా అధ్యక్షుడికి అంబరాన్నంటే అట్టహాసంతో సౌదీ స్వాగతం పలికింది. ఈ అనూహ్య మార్పులు అమెరికా ఏకధృవ ప్రపంచాన్ని సవాల్‌ చేస్తున్నాయి.
మధ్య ఆసియా దేశాలన్నీ, ఆధునిక పారిశ్రామిక చరిత్ర కాలమంతా ఇంగ్లాండ్‌ తర్వాత అమెరికాలతో అంటకాగాయి. అరబ్‌ శిఖరాగ్రాలపై ఆధిపత్యమంతా వీరిదే. కానీ ఇప్పుడు తొట్టతొలి చైనా అరబ్‌, జి.సి.సి. శిఖరాగ్ర సమావేశాలకు హాజరైన మొట్ట మొదటి చైనా అధ్యక్షుడుగా జిన్‌పింగ్‌ చరిత్ర సృష్టించాడు.
ఇంధనం, ఆర్థికం పెట్టుబడులు, ఆధునికత, నూతన సాంకేతికత, ఏరోస్పేస్‌, భాష సంస్కృతులైన ఐదు అంశాలపై పరస్పరం సహకరించు కోవాలని ఈ శిఖరాగ్ర సమావేశాలలో జిన్‌పింగ్‌ ప్రతిపాదించారు. అభివృద్ధి సుసంపన్నతతో పాటు ప్రాంతీయ అంతర్జాతీయ ''అత్యంత కీలక అంశాలపై'' చైనా అరబ్‌ సమాజం ఐక్యంగా సమ్మతితో పనిచేయాలని నిర్ణయించాయి. చైనా ప్రజా రిపబ్లిక్‌ ఏర్పడ్డ తర్వాత ఇది అతిపెద్ద దౌత్య సంఘటనా, అనూహ్యమైన అభివృద్ధి. అత్యున్నత దౌత్య మర్యాదలతో జిన్‌పింగ్‌ సుడిగాలి లాంటి అనేక ద్వైపాక్షిక సమావేశాలు ఈ బహుళధృవ శిఖరాగ్రంను అనుసరించే జరిగాయి. అరబ్‌ జిసిసి ఆర్థికవాణిజ్య లావాదేవీలన్నీ ఇక అమెరికా డాలర్‌లో కాకుడా, చైనా మారకద్రవ్యం రెన్‌మిన్‌బి(ఆర్‌.ఎం.బి)లో జరపాలని నిర్ణయం. చైనా-అరబ్‌ సంబంధాలలో ఇది ఒక యుగ పరివర్తనకు గీటురాయని అరబ్‌ పత్రికలు వర్ణించాయి. ఈ పరిణామాలను అమెరికా అత్యంత ఆందోళనాకరంగా పరిశీలించింది. అమెరికా ఏకధృవ ప్రపంచం క్రింది మధ్యప్రాచ్య భూగర్భపలక తలక్రిందులై మరో క్రమానికి మారుతుందంటున్నారు విశ్లేషకులు. అరబ్‌ చైనా శిఖరాగ్ర సమావేశ సంభాషణ దాని చరిత్రలో అత్యంత కీలకమైనది. 12 అరబ్‌ దేశాలు వేర్వేరుగా చైనాతో సమగ్ర వ్యూహాత్మక భాగస్వామ్య ఒప్పందాలు చేసు కున్నాయి. 20 అరబ్‌ దేశాలు చైనాతో బెల్ట్‌ అండ్‌ రోడ్‌ సహకారంపై సంతకాలు చేసాయి. 17 అరబ్‌ దేశాలు గ్లోబల్‌ డెవలపింగ్‌ ఇన్సియేటిy ్‌(జిడిఐ)కు మద్దతిస్తున్నాయి. 15 అరబ్‌ దేశాలు ఆసియా మౌలిక సదుపాయాల పెట్టుబడి బ్యాంకు(ఏఐఐబి)కు మద్దతివ్వగా, 14 దేశాలు చైనా లిగ్యూ ఆఫ్‌ అరబ్‌ స్టేట్స్‌ కోపరేషన్‌ ఇన్సియేటివ్‌ ఆన్‌ డాటా సెక్యూరిటీలో పాల్గొన నున్నాయి. 2021లో జిసిసి ఇరువైపుల వాణిజ్యం 230 బిలియన్‌ డాలర్లకు చేరగా, జిసిసి నుండి చైనా 200 మిలియన్‌ టన్నుల క్రూడాయిల్‌ దిగుమతి చేసుకుంది. హైటెక్‌ రంగాలైన 5-జి, న్యూఎనర్జీ, స్పేస్‌, డిజిటల్‌ ఎకానమీలపై సహ కరించుకోవాలని నిర్ణయించాయి. చైనా-అరబ్‌ క్లీన్‌ ఎనర్జీ సెంటర్‌, చైనా అరబ్‌ గ్లోబల్‌ నావిగేషన్‌ సిస్టమ్‌, చైనా-ఈజిప్ట్‌ రిన్యూబుల్‌ ఎనర్జీ లాబోరేటరీ, చైనా అరబ్‌ శాటిలైట్‌ సాంకేతిక కేంద్రం ట్యూనిషియాలో నెలకొల్పుతున్నారు. సౌదీ చైనా హువాయితో క్లౌడ్‌ కంప్యూటింగ్‌ హైటెక్‌ బిల్డింగ్‌ కాంప్లెక్స్‌కై ఎంవోయు చేసుకున్నాయి. ఈఏడు జరిగే చైనా బిఆర్‌ఐ ప్రపంచ వేదిక నిర్వహణలో అరబ్‌ దేశాలు సహకరించాలని నిర్ణయం. అరబ్‌ సమస్యలపై చైనా విధానం విజయవంతమైందని ఈజిప్ట్‌ ప్రభుత్వ పత్రిక పేర్కొంది. ఆఫ్రికా ఖండంలో నాలుగు దశబ్దాలుగా చైనా అనేక బహుళ ప్రజోపయోగ ప్రాజెక్టులతో చెరగని ముద్రవేసింది. చైనా లాటిన్‌ అమెరికాలో అనేక ప్రాజెక్టులు నిర్మిస్తోంది. ఉన్న వామక్ష ప్రభుత్వాలకు దన్నుగా బ్రెజిల్‌లో లూలా విజయం గొప్ప ప్రేరణ. ఇలా ప్రాంతీయ అంతర్గత అంతర్జాతీయ భూభౌగోళిక రాజకీయ మార్పులు శరవేగంతో జరుగుతున్నాయి. ఇవన్నీ అమెరికా ప్రపంచ క్రమానికి కాలం మూడుతుందనే హెచ్చరిక కాదా?
- నైనాల గోవర్ధన్‌